Hakkında

Çanakkale Savaşları Enstitüsü’nün bir girişimidir.

Çanakkale Savaşları Ansiklopedisi; Birinci Dünya Savaşı’nın önemli bir cephesi olan Çanakkale Cephesi’nde gerçekleşen muharebeler başta olmak üzere cephede vuku bulan olaylar, muharebelerde görev almış birlikler, siyasî ve askerî şahsiyetler, harp sahası ve bu sahadaki yer isimleri, biyografiler, muharebe teknikleri, muharebe araç ve gereçleri vb. her türlü tarihsel konuyu içeren, uzman akademisyen ve araştırmacılar tarafından hazırlanarak kontrolleri, Çalışma Grubu ve Bilim Kurulu tarafından sağlanmış maddelerden oluşan bir külliyat oluşturmayı amaçlamaktadır.

Çanakkale Savaşları Enstitüsü tarafından yayınlanan Ansiklopedi aracılığıyla Çanakkale Savaşları ile ilgili uzman akademisyen ve araştırmacıların hazırladığı, Bilim Kurulu’nun onayladığı doğruluğu onaylanmış veriler, dijital ortama aktarılacaktır. Ansiklopedisi aracılığıyla ortaya çıkan her türlü onaylanmış veri; sinema, tiyatro, belgesel gibi her türlü kültürel ve sanatsal etkinliğe ya da kutlama, anma gibi etkinliklere, veri sunmayı hedeflemektedir. Ayrıca Ansiklopedi, ulusal ve uluslararası bakımdan dağınık, çarpıtılmış ya da hatalı verilerin düzeltilmesine kaynak sağlamayı amaçlamaktadır.

Eserin hazırlık aşamasında bilimsel ve teknik denetimini yapmak üzere bir Çalışma Grubu oluşturulmuştur; belirlenen iş akışına ilişkin bir zamanlama çizelgesi hazırlanarak belirlenen program dâhilinde çalışmalar sürdürülecektir.

İçerik:

Bu eser, Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesi’nde yaşanan zaman dilimi içerisinde;
a) Olayların yaşandığı mekânlar -beşerî ve fizikî-,
b) 1914-1916 yılları arasındaki olay ve olgular,
c) Belirlenen tarih aralığında Çanakkale Cephesi’yle doğrudan ya da dolaylı ilişkili siyasî ve askerî şahsiyetler,
d) Cephe’de kullanılan harp malzemeleri -silah, üniforma vb.- konular yer alacaktır.

A) Olayların yaşandığı mekânlar (beşerî ve fizikî): Bu konu başlığı altında kaleme alınan çalışmalarda; Çanakkale Savaşları’nın doğrudan yaşandığı saha ya da dolaylı etkileri olan coğrafî/fizikî/beşerî mekânlar ele alınacaktır. Dolaylı mekânlar, Çanakkale Savaşları yaşanırken, cephe ile ilgisi olan özellikle hastahane, liman ve ikmal alanları olarak öne çıkacaktır. Örneğin Lapseki, Çanakkale Savaşları sırasında ikmal noktası olarak ve yaralılar için kurulan hastaneleri ile ele alınacaktır. Beşerî mekân/çevre kapsamında örnek olarak 180 Rakımlı Tepe, Bigalı Atatürk Evi ya da Karakol Dağı gibi maddeler ele alınacaktır.

B) 1914-1916 yılları arasındaki olay ve olgular: Bu konudaki yazılarda; ilgili tarih aralığı içerisinde yaşanan bir olay ya da olgu üzerinde durulacaktır. Örneğin: Fedai Müfrezeleri, Halit-Rıza Muharebesi, Sağlık Hizmetleri vb.

C) Belirlenen tarih aralığında Çanakkale Cephesi’yle doğrudan ya da dolaylı ilişkili siyasî ve askerî şahsiyetler: Bu bölümde, Çanakkale Savaşları sırasında birincil rol üstlenen kişilerden başlanarak cephede bulunan ya da karar alıcı bağlamında cepheye etkisi olan kişiler hakkında kısa biyografik bilgi ve Çanakkale Savaşları’ndaki rolleri üzerinde durulacaktır. Örneğin: Enver Paşa, Mustafa Kemal ATATÜRK, Selahaddin Adil, Seyit Onbaşı vb.

D) Cephe’de kullanılan harp malzemeleri (silah, üniforma vb.): Çanakkale Savaşları sırasında kullanılan her türlü askerî teçhizat, savunma ve saldırı araçları ele alınacaktır. Örneğin: Mavzer, Tabya, Kütüklük, Kabalak vb.

Bu eser, öncelikle Çanakkale Savaşları ile ilgili birincil kaynaklara dayandırılacaktır. Bu kaynaklarda sözü edilen mekân, olay ve kişilerle ilgili bilgiler; tarihî süreç içinde, yetkili kalemlerden çıkmış eser ve belgelere dayalı olarak verilecektir. Ayrıca resmî arşivlerde bulunan ve konuyla ilgili her türlü bilgi ve belgeden de faydalanılacaktır. Uzmanlık alanları dikkate alınarak tespit edilen yazarlar, madde metinlerini bu yönergede belirlenen ilkelere göre kaleme alacaklardır. Bunun yanında konuyla ilgilenen akademisyen ve araştırmacılar, Ansiklopediye madde önererek kendi uzmanlık alanlarıyla ilgili kaleme aldıkları çalışmalarını Bilim Kurulu’nun onayına sunulmak üzere Ansiklopediye gönderebilecektir.


Prof. Dr. Murat KARATAŞ